De Belgische wetgeving heeft op 1 juni 2023 een belangrijke ontwikkeling ondergaan met de publicatie van de Wet van 4 mei 2023 in het Staatsblad. Deze wet introduceert een Centraal Register van Bestuursverboden, bedoeld om fraude en ander ongewenst gedrag tegen te gaan door te voorkomen dat personen met straf- of burgerrechtelijke bestuursverboden worden benoemd als bestuurder van een vennootschap.

Het Centraal Register dient als een instrument om de benoeming van personen met bestuursverboden te weigeren, waarbij het register raadpleegbaar is door specifieke overheidsinstanties en burgers. Het register is ontworpen om te voldoen aan de Richtlijn 2019/1151 en stelt de FOD Justitie in staat te reageren op vragen over bestuursverboden vanuit andere EU-lidstaten.

Een bijbehorende applicatie genaamd ‘JustBan’ is op 20 oktober 2023 gelanceerd op het digitale portaal Just-on-web. Deze applicatie maakt het voor burgers en Europese burgers mogelijk om het Centraal Register van Bestuursverboden te raadplegen en te controleren of een persoon of onderneming een bestuursverbod heeft. De lancering van JustBan komt voort uit de behoefte aan meer controle en communicatie, omdat bedrieglijke ondernemers vaak slachtoffers blijven maken ondanks bestaande bestuursverboden.

In de eerste fase van de implementatie worden actieve Belgische strafrechtelijke bestuursverboden gepubliceerd op Just-on-web, inclusief details zoals begin- en einddatum, naam van de betrokkene of bedrijfsnaam, ondernemingsnummer en rechtsvorm. In een latere fase, gepland voor 2024, zullen ook burgerlijke bestuursverboden worden toegevoegd. Deze databank zal toegankelijk zijn voor verschillende instanties, waaronder politie, parket, notarissen, en de Kruispuntbank van Ondernemingen (KBO), via API-integratie.

Het Centraal Register van Bestuursverboden en JustBan beogen samen een verhoogde bescherming te bieden aan burgers en ondernemingen door een efficiëntere controle op malafide ondernemers op zowel nationaal als internationaal niveau mogelijk te maken.