Op 7 juni 2023 bracht België belangrijke wijzigingen aan in de insolventiewetgeving met de invoering van de Wet van 7 juni 2023 tot omzetting van de herstructureringsrichtlijn. Deze wet heeft aanzienlijke gevolgen voor de rol en verantwoordelijkheden van curatoren. In dit artikel bespreken we enkele essentiële aandachtspunten voor curatoren in het licht van deze nieuwe wetgeving.

1. Toepassing in de tijd

Een cruciaal aspect van de nieuwe wet is dat deze alleen van toepassing is op insolventieprocedures die zijn gestart vanaf 1 september 2023. Dit betekent dat er momenteel drie regimes tegelijkertijd van kracht zijn:

• Voor oude faillissementen blijft de Faillissementswet van 1997 van toepassing.
• Voor faillissementen geopend tussen 1 mei 2018 en 31 augustus 2023 geldt Boek XX WER in de versie van 2017-2018.
• Voor nieuwe faillissementen vanaf 1 september 2023 geldt het vernieuwde Boek XX WER.

Het is van vitaal belang voor curatoren om het toepasselijke regime te begrijpen en de juiste procedures te volgen op basis van de openingsdatum van het faillissement.

2. Terminologie

De wet introduceert nieuwe terminologie met betrekking tot gerechtsmandatarissen. Curatoren worden nu aangeduid als ‘vereffeningsdeskundigen’, terwijl gerechtsmandatarissen in gerechtelijke reorganisaties worden aangeduid als ‘herstructureringsdeskundigen’. Beide groepen maken deel uit van de bredere categorie van ‘gerechtsmandatarissen’. Het begrip ‘insolventiefunctionarissen’ is niet langer van toepassing.

3. Grote wijzigingen

De nieuwe wet bevat twee belangrijke veranderingen, zowel vóór als na het faillissement:

3.1 Besloten voorbereiding van het faillissement

De nieuwe wet voorziet in de besloten voorbereiding van het faillissement, bekend als ‘pre-pack’. Hierbij kan een ‘beoogd curator’ onder toezicht van een ‘beoogd rechter-commissaris’ in stilte de overdracht van activiteiten voorbereiden. Deze procedure kan maximaal 60 dagen duren.

3.2 Kwijtschelding

De regeling omtrent kwijtschelding (artikel XX.173 WER) ondergaat aanzienlijke wijzigingen. De gefailleerde natuurlijke persoon zal automatisch in aanmerking komen voor kwijtschelding van restschulden, zonder dat hiervoor een verzoek hoeft te worden ingediend. Belanghebbenden, waaronder curatoren, kunnen echter vorderen dat kwijtschelding geheel of gedeeltelijk wordt geweigerd als zij kunnen aantonen dat de gefailleerde grove fouten heeft gemaakt die tot het faillissement hebben bijgedragen of onjuiste informatie heeft verstrekt. Een gedeeltelijke weigering wordt evenredig verdeeld onder alle schuldeisers.

Het recht om kwijtschelding te betwisten vervalt drie jaar na het vonnis van faillietverklaring, en derden kunnen dit recht uitoefenen via een verzoekschrift. Curatoren moeten nu ook verslagen opstellen met betrekking tot deze kwesties.

4. Andere wijzigingen met praktische gevolgen

Naast de grote veranderingen zijn er andere praktische wijzigingen die curatoren in overweging moeten nemen:

• Verduidelijking van rechtsmiddelen tegen het vonnis van faillietverklaring (artikel XX.108 WER).
• Wijzigingen in de schorsing van beslagen (artikel XX.120 WER).
• Nieuwe taakomschrijving voor medecuratoren van vrije beroepers (artikel XX.123 WER).
• Meldingsplicht voor curatoren met betrekking tot mogelijke partijdigheid (artikel XX.126 WER).
• Elektronische communicatie met gefailleerden (artikel XX.146 WER).
• Wijzigingen in oproepingsprocedures voor verificatie van schuldvorderingen (artikel XX.158 WER).
• Aanpassingen in de gegevensverwerking bij betwistingen (artikel XX.161 WER).
• Facultatieve hoorzittingen voor gefailleerden (artikel XX.166 WER).
• Gewijzigde oproepingsprocedures voor afrekeningsvergaderingen (artikel XX.170 WER).
• Machtiging voor verkoop van onroerende goederen in mede-eigendom (artikel XX.193 WER).

Het is van het grootste belang dat curatoren deze wijzigingen in de gaten houden en hun praktijk aanpassen aan de nieuwe wetgeving om hun taken effectief uit te voeren en te voldoen aan de wettelijke vereisten.

Let op dat deze samenvatting geen uitputtende analyse is van de wet van 7 juni 2023, en er wordt geadviseerd om juridisch advies in te winnen en de volledige tekst van de wet te raadplegen voor een grondiger begrip van de wijzigingen en hun praktische implicaties.